Tổ chức công tác bán trú trong các cơ sở giáo dục mầm non

TỔ CHỨC CÔNG TÁC BÁN TRÚ TRONG CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC MẦM NON

I. Những nội dung cơ bản trong tổ chức bán trú tại các cơ sở Giáo dục Mầm non

        1.Tổ chức ngủ

Chương trình Giáo dục Mầm non qui định việc tổ chức cho trẻ ngủ thực hiện theo từng độ tuổi:

– Trẻ từ 3 – 12 tháng tuổi: Ngủ 03 giấc, mỗi giấc khoảng 90 – 120 phút;

– Trẻ từ 12 – 18 tháng tuổi: Ngủ 02 giấc, mỗi giấc khoảng 90 – 120 phút;

– Trẻ từ 18 – 72 tháng tuổi: Ngủ 01 giấc trưa khoảng 150 phút.

Căn cứ vào độ tuổi của trẻ, vào chế độ sinh hoạt được qui định trong Chương trình Giáo dục Mầm non, các cơ sở Giáo dục Mầm non xây dựng chế độ ngủ cho từng độ tuổi đáp ứng nhu cầu ngủ của trẻ và qui định của Chương trình; chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho việc tổ chức giấc ngủ cho trẻ để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ trong khi ngủ. Nên có phòng ngủ ngủ riêng cho trẻ. Nơi ngủ phải có không khí trong sạch, thoáng mát về mùa hè, ấm áp về mùa đông, ánh sáng dịu. Phòng ngủ nên giảm bớt anh sáng, bàng cách đóng bớt một số cửa sổ, tắt bớt đèn hoặc có rèm.

Cần chú ý đến đặc điểm riêng của từng trẻ. Những trẻ yếu hoặc có nhu cầu ngủ nhiều nên cho trẻ ngủ trước và cho trẻ nằm ở những vị trí ít bị ảnh hưởng bởi tiếng động.

Trẻ 25-36 tháng và trẻ MG, trẻ đã có những thói quen về nền nếp sinh hoạt, thói quen tự phục vụ nên đến giờ ngủ, GV hướng dẫn trẻ cùng chuẩn bị chỗ ngủ.

2. Tổ chức ăn

2.1 Nhu cầu dinh dưỡng của trẻ từ 1-5 tuổi

* Năng lượng:

Hàng ngày, cơ thể cần năng lượng cho các hoạt động trao đổi chất của tế bào, tái tạo mô của cơ thể, duy trì  thân nhiệt, tiêu hóa thức ăn và hoạt động thể lực, …

Thực phẩm cung cấp năng lượng cho cơ thể.  Protein, lipit và gluxit trong thực phẩm là những chất sinh năng lượng (1g P cung cấp 4 Kcal; 1 g L cung cấp 9 Kcal; 1 g G cuang cấp 4 Kcal); (Vai trò các chất sinh năng lượng và các VTM, muối khoáng….)

* Nhu cầu khuyến nghị năng lượng của trẻ ở từng độ tuổi

– Tỷ lệ các chất cung cấp năng lượng được khuyến nghị theo cơ cấu:

+ Đối với nhà trẻ:

Chất đạm (Protit) cung cấp khoảng 13% – 20% năng lượng khẩu phần;

Chất béo (Lipit) cung cấp khoảng 30% – 40% năng lượng khẩu phần;

Chất bột (Gluxit) cung cấp khoảng 47% – 50% năng lượng khẩu phần.

+ Đối với mẫu giáo:

Chất đạm (Protit) cung cấp khoảng 13% – 20% năng lượng khẩu phần;

Chất béo (Lipit) cung cấp khoảng 25% – 35% năng lượng khẩu phần;

Chất bột (Gluxit) cung cấp khoảng 52% – 60% năng lượng khẩu phần.

Chương trình Giáo dục Mầm non qui định việc tổ chức ăn cho trẻ thực hiện theo từng độ tuổi (nhà trẻ và mẫu giáo), cụ thể:

– Xây dựng chế độ ăn và khẩu phần ăn phù hợp với độ tuổi (theo qui định của Chương trình Giáo dục Mầm non); đảm bảo khẩu phần ăn đáp ứng nhu cầu khuyến nghị năng lượng tại cơ sở Giáo dục Mầm non/ngày/trẻ là 60 – 70% nhu cầu cả ngày đối với trẻ nhà trẻ và 50 – 55% nhu cầu cả ngày đối với trẻ mẫu giáo;

– Số bữa ăn tại cơ sở Giáo dục Mầm non: Nhà trẻ là 02 bữa chính và 01 bữa phụ; mẫu giáo là 01 bữa chính và 01 bữa phụ. Thời gian tổ chức ăn nên cách nhau ít nhất 2-3 giờ.

Trong điều kiện cho phép (nhu cầu của cha mẹ trẻ,  điều kiện nhân lực, cơ sở vật chất…) cơ sở GDMN co thể tổ chức bữa sáng cho trẻ. Khi tổ chức bữa sáng cho trẻ phải được sự thống nhất của BGH, tập thể GV và cha mẹ trẻ. Tổ chức bữa sáng tại trường cần đảm bảo các YC sau:

+ Thời gian, nhân lực tổ chức không ảnh hưởng đến lịch sinh hoạt theo Chương trình GDMN đã quy định;

+ Bữa sáng cung cấp khoảng 15-20 % nhu cầu năng lượng cả ngày;

+ Tổng nhu cầu năng lượng tại trường của trẻ không quá 80% nhu cầu năng lượng cả ngày đối với trẻ nhà trẻ và 70% nhu cầu năng lượng cả ngày đối với trẻ MG.

+ Đảm bảo đủ 4 nhóm thực phẩm (chất đạm, chất bột đường, chất béo, VTM và khoáng chất).

– Năng lượng phân phối cho các bữa ăn đối với nhà trẻ: Bữa ăn chính buổi trưa cung cấp từ 30% – 35% năng lượng cả ngày; bữa ăn chính buổi chiều cung cấp từ 25% – 30% năng lượng cả ngày; bữa ăn phụ cung cấp từ 5% – 10% năng lượng cả ngày;

– Năng lượng phân phối cho các bữa ăn đối với mẫu giáo: Bữa ăn chính buổi trưa cung cấp từ 30% – 35% năng lượng cả ngày; bữa ăn phụ cung cấp từ 15% – 25% năng lượng cả ngày.

– Cung cấp nước uống: Đối với nhà trẻ, khoảng 0,8 – 1,6 lít/trẻ/ngày; đối với mẫu giáo, khoảng 1,6 – 2 lít/ngày/trẻ (kể cả nước trong thức ăn).

– Đảm bảo xây dựng thực đơn hằng ngày, theo tuần, theo mùa.

2. Qui trình tổ chức bán trú trong các cơ sở Giáo dục Mầm non

2.1. Qui trình tổ chức ngủ

Việc tổ chức giấc ngủ cho trẻ được thực hiện theo qui trình sau:

a) Trước khi trẻ ngủ:

– Giáo viên nhắc nhở trẻ đi vệ sinh, hướng dẫn trẻ lấy gối, chăn chuẩn bị chỗ ngủ;

– Bố trí chỗ ngủ sạch sẽ, yên tĩnh, thoáng mát về màu hè, ấm áp về mùa đông; thực hiện các biện pháp giảm ánh sáng cho phòng ngủ khi trẻ ngủ;

– Cho trẻ nghe những bài hát ru, dân ca, những bản nhạc êm dịu để trẻ dễ đi vào giấc ngủ. Với những cháu khó ngủ, cô nên vỗ về, hát ru giúp trẻ dễ ngủ hơn.

b) Trong khi trẻ ngủ:

– Giáo viên trực để quan sát, phát hiện và xử lý kịp thời các tình huống có thể xảy ra trong quá trình trẻ ngủ;

– Đảm bảo nhiệt độ phòng ngủ cho trẻ: Mùa hè, dùng quạt thì chú ý để tốc độ quạt vừa phải và để xa hướng đến phía chân của trẻ; nếu dùng điều hòa thì để thì để nhiệt độ vừa mát, không để quá lạnh. Mùa đông, phải đảm bảo nhiệt độ phòng đủ ấm cho trẻ;

– Mặc quần áo phù hợp cho trẻ khi ngủ: Khi ngủ, không mặc quá nhiều quần áo cho trẻ; đảm bảo quần áo thoáng, mát với mùa hè và đủ ấm với mùa đông; kịp thời tay quần, tã cho trẻ khi trẻ đái dầm (đặc biệt là với những trẻ nhỏ);

– Với những trẻ thời gian đầu chưa quen giấc ngủ trưa, giáo viên không nên ép trẻ ngủ, cần cho trẻ làm quen dần dần với giấc ngủ, cho trẻ ngủ sau các trẻ khác nhưng phải giữ im lặng cho những trẻ khác ngủ.

c) Sau khi trẻ thức dậy:

– Trẻ nào thức giấc trước, cô cho dậy trước, tránh đánh thức trẻ dậy sớm trước khi trẻ tự thức giấc và trước giờ qui định vì dễ làm cho trẻ mệt mỏi, cáu kỉnh;

– Hướng dẫn trẻ tự làm một số việc vừa sức: cất gối, xếp chăn, chiếu. Có thể chuyển dần sang hoạt động khác bằng cách trò chuyện với trẻ, cho trẻ hát 01 bài hát… nhắc nhở trẻ đi vệ sinh, cho trẻ rửa mặt. Sau khi trẻ tỉnh táo, cho trẻ ăn bữa phụ chiều.

2.2. Qui trình tổ chức ăn bán trú

Qui trình tổ chức ăn bán trú theo hướng dẫn tại Công văn số 1404/SGDĐT-GDMN ngày 16/9/2019 của Sở GDĐT về việc hướng dẫn đảm bảo an toàn cho trẻ trong các cơ sở giáo dục mầm non và một số nhiệm vụ chuyên môn năm học 2019-2020 và các văn bản chỉ đạo của Sở GDĐT hằng năm, bao gồm các nội dung sau:

– Tổ chức họp phụ huynh lấy ý kiến về việc tổ chức ăn bán trú cho trẻ: Căn cứ văn bản  số 1472/SGDĐT-KHTC ngày 26/8/2019 của Sở GDĐT, thỏa thuận cụ thể với cha mẹ trẻ về các nội dung: Mức thu tiền ăn của trẻ/ngày, số lượng bữa ăn của trẻ/ngày, chế độ ăn của trẻ theo độ tuổi; thời gian và phương thức thu tiền ăn của trẻ;

– Hợp đồng nhân viên nuôi dưỡng (nấu ăn);

– Hợp đồng thực phẩm;

– Xây dựng thực đơn, tính khẩu phần ăn hằng ngày;

– Tổ chức giao – nhận thực phẩm hằng ngày;

– Công khai thực đơn, số suất ăn, số lượng lương thực, thực phẩm, tài chính hằng ngày;

– Chế biến thức ăn và lưu mẫu thức ăn;

– Theo dõi và công khai chia ăn hằng ngày;

– Tổ chức cho trẻ ăn;

– Đánh giá chất lượng khẩu phần, thực đơn để có sự điều chỉnh cần thiết;

– Định kỳ, tổng hợp và quyết toán, công khai tiền ăn theo qui định tài chính.